Zielona kawa – właściwości i zastosowanie

Kilka słów o zielonej kawie

Kawa należy do rodziny marzanowatych i najczęściej występuje w krajach tropikalnych, gdzie panuje ciepły klimat, a wilgotność powietrza stale utrzymuje się na wysokim poziomie. Kawa jest najpopularniejszą używką na świecie, stanowi główne źródło kofeiny. Produkt ten jest również uznawany za podstawowy surowiec spożywczy oraz najważniejszy towar handlowy na świecie. Tradycyjną czarną kawę uzyskuje się przez włożenie dojrzałych ziaren (w kolorze zielonym) do maszyny służącej do palenia kawy, a następnie ogrzania ich do temperatury 200–300°C. Przez działanie tak wysokiej temperatury kawa uzyskuje czarny kolor, a jej smak i aromat stają się mocne i charakterystyczne. Zmianom ulegają również wartości odżywcze, zmniejsza się głównie zawartość kwasu chlorogenowego, w który obfitują niepalone ziarna. Zieloną kawą nazywane są ziarna, których produkcja zakończyła się przed procesem palenia. W odróżnieniu od tradycyjnej kawy ma znacznie łagodniejszy smak oraz słabszy aromat. Jej barwa jest jaśniejsza niż barwa kawy palonej, a jej ziarna nie zawsze mają kolor zielony.

Zielona kawa – wartości odżywcze

W 100 g zielonej kawy znaleźć możemy około 14 kcal oraz 3,3 g węglowodanów. Zielona kawa jest produktem szczególnie zalecanym ze względu na dużą zawartość kwasu chlorogenowego, którego wartość wynosi 60000 mg/kg. Substancja ta jest ekstraktem kwasu kawowego oraz chinowego, który charakteryzuje się gorzkim smakiem. Kwas chlorogenowy ulega znacznym rozkładom podczas obróbki termicznej, dlatego w tradycyjnej kawie palonej znajdują się znikome jego ilości. W zielonej kawie możemy również znaleźć liczne polifenole, kwas salicylowy, kwas ferulowy, kofeinę oraz wiele innych. Zielona kawa jest też źródłem witamin, między innymi:
– witaminy B1,
– witaminy B2,
– kwasu pantotenowego,
– witaminy B12,
– witaminy C,
– kwasu foliowego.

Składniki mineralne w zielonej kawie stanowią około 5% suchej masy i są to:
– wapń,
– fosfor,
– sód,
– magnez,
– potas,
– żelazo,
– mangan,
– miedź,
– cynk.

Zielona kawa – właściwości

Zielona kawa posiada korzystne właściwości zdrowotne, między innymi:

• zmniejsza łaknienie,
• przez zawartość kwasu chlorogenowego ma działanie antyoksydacyjne. Pomaga w zwalczaniu wolnych rodników, przez co spowalnia procesy starzenia się organizmu,
• kawa zielona, podobnie jak kawa palona, zawiera kofeinę, dzięki czemu działa pobudzająco na organizm, nie podrażnia jednak żołądka oraz nie powoduje uciążliwych dolegliwości w przeciwieństwie do kawy czarnej,
• ze względu na dużą zawartość polifenoli zielona kawa pomaga w usuwaniu wolnych rodników oraz metali ciężkich z organizmu, dzięki czemu hamuje powstawanie komórek nowotworowych,
• kwas chlorogenowy hamuje również napady „wilczego głodu”, dzięki czemu łatwiej uniknąć podjadania,
• zielona kawa odgrywa również ważną rolę w profilaktyce chorób cywilizacyjnych. Dzięki wpływowi na zwiększenie produkcji przeciwciał chroni organizm przed szkodliwymi czynnikami chorobotwórczymi,
• ze względu na właściwości żółciopędne chroni wątrobę,
• w jej składzie znajduje się również kwas salicylowy, który wykazuje działanie przeciwzapalne oraz działa przeciwgorączkowo,
• zielona kawa zmniejsza również stopień odczuwania wysiłku fizycznego podczas ćwiczeń, poprawia wydolność fizyczną, zwiększa wytrzymałość oraz zmniejsza zmęczenie fizyczne i psychiczne,
• regularne spożywanie zielonej kawy może również przyczynić się do zmniejszenia cellulitu,
• zielona kawa pomaga również w utrzymaniu prawidłowego poziomu cholesterolu we krwi.

Zielona kawa – zastosowanie

Zielona kawa stosowana jest głównie w postaci naparów przez osoby, którym zależy na utracie kilku zbędnych kilogramów. Obecnie na rynku dostępne są również kapsułki z zielonej kawy, co pozwala uniknąć czasochłonnego rozdrabniania ziaren oraz zaparzania kawy. Napar bardzo często jest stosowany przez osoby, u których kawa palona wywołuje dolegliwości trawienne. Jest rzadziej wybierana ze względu na walory smakowe (smak jest bardzo specyficzny, lekko kwaśny).

Zielona kawa a odchudzanie

Pozytywny wpływ kawy zielonej na procesy odchudzania został udowodniony naukowo. Głównym składnikiem, który jest za to odpowiedzialny, jest wcześniej wspomniany kwas chlorogenowy. Substancja ta zmniejsza wchłanianie glukozy z pożywienia o około 7%. Zmusza to organizm do wykorzystania wcześniej zmagazynowanego zapasu cukru. Omawiany kwas nie wykazuje jednak swoich właściwości w połączeniu z dietą wysokotłuszczową, dlatego w celu spalenia kilku zbędnych kilogramów niezbędna jest zmiana nawyków żywieniowych przez redukcję podaży tłuszczów w diecie. Wypijanie zielonej kawy w ciągu dnia lub jej suplementacja tabletkami może więc przyczyniać się to zrzucenia kilku zbędnych kilogramów. Jednak nie działa ona jak cudowny lek na otyłość. Niezbędne jest połączenie prawidłowo zbilansowanej diety oraz odpowiedniej aktywności fizycznej, aby efekty były widoczne. Równie ważne jest regularne stosowanie zielonej kawy.

Jak parzyć zieloną kawę

Kawa zielona dostępna jest zarówno w postaci całych ziaren, jak i proszku. Nasiona najlepiej rozdrobnić w moździerzu, a następnie 2 łyżeczki zalać 250 ml wody o temperaturze 85–90°C, aby zachować jej prozdrowotne walory. Zaparzać 10 minut. Zalecana dawka to dwie filiżanki naparu dziennie. Kawę zieloną, podobnie jak czarną, można doprawiać wedle uznania cynamonem, kardamonem, cukrem itp.

Przeciwwskazania do spożywania zielonej kawy

Spożywania zielonej kawy powinny unikać między innymi:
– kobiety w ciąży,
– kobiety karmiące piersią,
– dzieci poniżej 16 roku życia,
– osoby cierpiące na nadciśnienie tętnicze,
– osoby z chorobami serca.

Sabina Bachleda-Szeliga
Dietetyk kliniczny

Bibliografia
Kołożyn-Krajewska D., Sikora T., Towaroznawstwo żywności, Warszawa 2004, 227.
Budryn G., Nebesny E., Fenolokwasy – ich właściwości, występowanie w surowcach roślinnych, wchłanianie i przemiany metaboliczne, „Bromatologia i Chemia Toksykologiczna” 2006, 39(2), 103–110.
Rogalska A., Zielona kawa – nowy trend w żywieniu, akademiadietetyki.pl/zielona-kawa-nowy-trend-w-zywieniu/ (2.11.2017).
Brodziak J., Zielona kawa – właściwości i zastosowanie, portal.abczdrowie.pl/zielona-kawa-na-odchudzanie (2.11.2017).
Jankowska E., Zielona kawa – na nowo odkryta jako najbogatsze źródło polifenoli – silnych antyutleniaczy, docplayer.pl/4518970-Kawa-zielona-na-nowo-odkryta-jako-najbogatsze-zrodlo-polifenoli-silnych-antyutleniaczy-kawa-zielona-zawiera-60-000-mg-kg-kwasu-chlorogenowego.html (2.11.2017).